Wat zijn schijnconstructies
Werkgevers kunnen constructies gebruiken om regels voor minimumloon of cao-loon te ontduiken. Werknemers zijn hier de dupe van. De Wet aanpak schijnconstructies (WAS) verbiedt deze constructies vanaf 1 januari 2017. Bijvoorbeeld: er worden ten onrechte maaltijdkosten, inhouding personeelsvereniging en/of verzekeringspremies op het netto loon van de werknemer ingehouden.

Gevolgen schijnconstructies
Schijnconstructies leiden tot:

• oneerlijke concurrentie tussen bedrijven door te goedkope arbeid;
• ontduiking van betaling van sociale premies door werkgevers die te lage lonen betalen;
• verdringing van Nederlandse werknemers door goedkoop buitenlands personeel.

Wet aanpak schijnconstructies
De Wet aanpak schijnconstructies wil werknemers beter beschermen tegen onderbetaling en bonafide werkgevers beter vrijwaren tegen oneerlijke concurrentie. Ook wil de wet handhaving van het arbeidsrecht verbeteren.

Maatregelen tegen schijnconstructies vanaf 1 januari 2017
Vanaf 1 januari 2017 betalen werkgevers het volledige minimumloon. Alle constructies zijn verboden waarbij werkgevers minder dan het minimumloon betalen. Op het minimumloon mogen alleen volgens de wet verplichte of toegestane bedragen worden ingehouden. Voorbeelden hiervan zijn belastingen en premies. Er zijn twee uitzonderingen in de wet opgenomen:

• Inhoudingen voor huisvestingskosten (maximaal 25% van het minimumloon)
• Inhoudingen Zorgverzekeringspremies, waarbij een maximum geldt van de geschatte gemiddelde premie (in 2017 € 1241,= per jaar).
• De werknemer geeft hiervoor een schriftelijke volmacht aan de werkgever.

Voor werknemers met een arbeidsbeperking geldt een extra uitzondering: werkgevers mogen niet alleen de zorgverzekeringspremie en de huisvestingskosten inhouden maar ook de kosten voor de nutsvoorzieningen (gas, water en licht), rioolheffing en waterschapsbelasting. De werknemer moet hiervoor een schriftelijke volmacht verlenen aan de werkgever. Bij inhoudingen op het minimumloon van arbeidsbeperkte werknemers geldt geen maximum bedrag of percentage.

Let op!
Werknemers kunnen achterstallig loon opeisen bij de werknemer.

Maatregelen tegen schijnconstructies sinds 1 januari 2016
Sinds 1 januari 2016 gelden de volgende maatregelen uit de Wet aanpak schijnconstructies:

• Duidelijke loonstrook
  Werkgevers moeten zorgen dat de loonstrookjes begrijpelijk zijn voor het personeel. Ook moeten zij alle bedragen op de loonstrook duidelijk toelichten. De Inspectie SZW kan werkgevers een boete geven als de loonstrook niet klopt.
• Minimumloon via bank betalen
  Werkgevers mogen het minimumloon niet meer contant betalen. Wat een werknemer meer dan het minimumloon verdient, mag de werkgever wel contant betalen. De werknemer kan de werkgever wel machtigen om het volledige loon over maken naar een andere bankrekening. Bijvoorbeeld naar de rekening van een schuldhulpverlener, zoals de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een kamerbrief schrijft.
• Inspectie SZW controleert en maakt namen bedrijven openbaar
  De Inspectie SZW controleert of werkgevers zich aan de regels voor minimumloon houden. Bij overtreding legt de Inspectie een boete of een dwangsom op. Ook maakt de Inspectie de namen bekend van alle bedrijven die zijn gecontroleerd. Dus van bedrijven die de regels ontduiken, maar ook van gecontroleerde bedrijven die de regels naleven.